Marsjański biegun prawie jak ziemski

Czapa lodowa na północnym biegunie Marsa
Czapa lodowa na północnym biegunie Marsa
ESA
Czapa lodowa na północnym biegunie Marsa ESA

Po 10 latach gromadzenia danych, naukowcom z Europejskiej Agencji Kosmicznej udało się wykonać model czapy lodowej północnego bieguna Marsa. Wyraźnie widoczny jest na nim długi na ponad 300 km kanion oraz wiele innych rynien.

Marsjańskie bieguny - podobnie jak ziemskie - pokryte są lodem z tą różnicą, że na naszej planecie lód to po prostu zamarznięta woda, natomiast na Czerwonej Planecie to zmrożona woda z dodatkiem dwutlenku węgla, czyli tzw. suchy lód.

Czapa lodowa szeroka na tys. km

Naukowcom z Europejskiej Agencji Kosmicznej zależy na tym, żeby bliżej przyjrzeć się polarnej czapie lodowej. Wiadomo już, że ma ona średnicę około 1 tys. km, a grubość pokrywy lodu szacowana jest na 3 km. Dzięki misji Mars Ekspress udało się również zauważyć, że północny biegun czwartej planety Układu Słonecznego, składa się z wielu cienkich warstw lodu zmieszanego z pyłem. Niedawno badacze odkryli, że pył ten sięga głębokości nawet 2 km. Jest on swoistego rodzaju kroniką historii Marsa, ponieważ osadzał się tam przez miliony lat.

Zobacz potężny kanion Chasma Boreale

Na podstawie danych, które udało się zgromadzić dzięki misji Mars Ekspres, naukowcy z ESA stworzyli trójwymiarową wizualizację północnego bieguna polarnego Marsa. Wyraźnie zaznacza się na niej kanion Chasma Boreale, który przecina czapę lodową na długości około 318 km. Model prezentuje również szereg mniejszych rynien, których charakterystyczne położenie można wyjaśnić wiejącymi na Marsie silnymi wiatrami.

Niezbędne: fale radiowe

W jaki sposób uzyskano niezbędne dane? Wykorzystano przy tym - znajdujący się na pokładzie Mars Ekspress - radar MARSIS, który do wykrywania obiektów wykorzystuje zjawisko odbicia fal radiowych o niskiej częstotliwości.

- Siła i częstotliwość odbitego sygnału radarowego pozwalają określić przestrzenny rozkład materiału skalnego, wody i lodu - wyjaśniają eksperci z ESA. - Zgromadzone informacje tłumaczymy potem w formie modeli 3D, jak widać to na animacji - dodają.

Mars Ekspress jest pierwszą marsjańską misją Europejskiej Agencji Kosmicznej, która została wysłana na Czerwoną Planetę w 2003 roku, by badać jej powierzchnię. Jednym z dotychczasowych sukcesów tej misji jest wykrycie metanu w atmosferze Marsa.

Autor: kt/ja / Źródło: space.com

Źródło zdjęcia głównego: ESA

Pozostałe wiadomości

Gdzie jest burza? W niedzielę 19.05 nad Polską o poranku pojawiały się wyładowania atmosferyczne, a w drugiej części dnia spodziewane są dalsze niebezpieczeństwa. Śledź aktualną sytuację pogodową w kraju na tvnmeteo.pl.

Gdzie jest burza? Burze wygasły, po południu powrócą groźniejsze

Gdzie jest burza? Burze wygasły, po południu powrócą groźniejsze

Aktualizacja:
Źródło:
tvnmeteo.pl

IMGW wydał ostrzeżenia meteorologiczne. W prawie wszystkich województwach niedzielne popołudnie przyniesie burzową aurę. Spodziewane są opady gradu i porywy wiatru sięgające 75 kilometrów na godzinę. Sprawdź, gdzie może być niebezpiecznie.

IMGW ostrzega. Burze w 15 województwach

IMGW ostrzega. Burze w 15 województwach

Źródło:
IMGW

Niemcy zmagają się ze skutkami ulew, które nawiedziły zachodnią część kraju w piątek. W niedzielę służby ratunkowe z kraju związkowego Saary rozpoczęły prace porządkowe w pierwszych gminach. Jak podały lokalne media, w wielu miastach sytuacja wciąż jest trudna.

Taka powódź zdarza się "raz na sto lat". Niemcy szacują szkody

Taka powódź zdarza się "raz na sto lat". Niemcy szacują szkody

Aktualizacja:
Źródło:
Reuters, tagesschau.de, BR24, PAP, wetter.com, SWR

Bolid przemknął w niedzielną noc po niebie nad Portugalią. Jego spaleniu w atmosferze towarzyszył efektowny rozbłysk, który na kilka chwil zabarwił niebo na niebiesko. Fragmenty kosmicznej skały prawdopodobnie spadły na ląd.

Błękitna kula ognia zmieniła noc w dzień

Błękitna kula ognia zmieniła noc w dzień

Źródło:
Publico

Pogoda na dziś. W niedzielę 19.05 na dużym obszarze Polski pojawią się burze. Deszcz będzie padać obficie, spadnie grad, a wiatr mocno się rozpędzi. Temperatura wyniesie od 20 do 24 stopni Celsjusza.

Pogoda na dziś - niedziela 19.05. Burze i grad w wielu miejscach

Pogoda na dziś - niedziela 19.05. Burze i grad w wielu miejscach

Źródło:
tvnmeteo.pl

Przed nami dni z gwałtowną pogodą. W niedzielę i poniedziałek podczas burz będzie obficie padać, a wiatr w porywach rozpędzi się nawet do 90 kilometrów na godzinę. Zrobi się gorąco, termometry na początku następnego tygodnia pokażą nawet 27 stopni Celsjusza.

Niż znad Niemiec przyniesie obfite opady deszczu i bardzo silne porywy wiatru

Niż znad Niemiec przyniesie obfite opady deszczu i bardzo silne porywy wiatru

Źródło:
tvnmeteo.pl

Pogoda zachęca do leśnych wycieczek, jednak w ten weekend lepiej zrezygnować z takiego sposobu spędzania czasu. Służby ostrzegają, że ściółka w lasach jest bardzo sucha i podatna na najmniejsze źródło ognia, które może wywołać pożar. Co zrobić, jeżeli zobaczymy, że w lesie wybuchł ogień?

Co robić, gdy zauważy się pożar lasu

Co robić, gdy zauważy się pożar lasu

Źródło:
TVN24, tvnmeteo.pl

Zmiany klimatu negatywnie oddziałują na ludzi z chorobami mózgu - twierdzą brytyjscy naukowcy na łamach pisma "Lancet Neurology". Z badań wynika, że szczególnie niebezpieczne są ekstrema związane z temperaturą powietrza i jej duże wahania.

Zbadali wpływ zmian klimatu na chorych. Ci pacjenci są szczególnie narażeni

Zbadali wpływ zmian klimatu na chorych. Ci pacjenci są szczególnie narażeni

Źródło:
PAP

Kleszcz afrykański, nazywany też wędrownym, pojawił się w Europie, a być może także w Polsce. Maciej Grzybek z Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego wyjaśnił na antenie TVN24, że badanie obecności tego pajęczaka w naszym kraju jest ważne ze względu na przenoszone przez niego choroby. Jak opowiadał, każdy z nas może pomóc w poszukiwaniach.

Kleszcz afrykański. Ekspert o tym, jak poważne stanowi zagrożenie

Kleszcz afrykański. Ekspert o tym, jak poważne stanowi zagrożenie

Źródło:
TVN24, tvnmteo.pl

W zeszłym tygodniu Ziemia doświadczyła burzy geomagnetycznej, która zaowocowała zorzami polarnymi widocznymi nawet stosunkowo blisko równika. W rozmowie z tvnmeteo.pl Helena Ciechowska z Centrum Badań Kosmicznych PAN wyjaśniła, jak powstają "światła północy" i dlaczego od pewnego czasu są szczególnie efektowne.

"Wygląda na to, że zaczynamy maksimum cyklu słonecznego"

"Wygląda na to, że zaczynamy maksimum cyklu słonecznego"

Źródło:
livescience.com, tvnmeteo.pl, scientificamerican.com

Wzrosła liczba ofiar śmiertelnych burzy, która w czwartek przetoczyła się nad Houston w Teksasie. Jak podały lokalne władze, przyczyniła się ona do śmierci co najmniej siedmiu osób. Silny wiatr zdewastował infrastrukturę energetyczną, a naprawa szkód może potrwać całe tygodnie.

Stan klęski żywiołowej po burzy. Nie żyje siedem osób

Stan klęski żywiołowej po burzy. Nie żyje siedem osób

Źródło:
PAP, CNN

Ogromna wirująca kolumna piasku przemknęła przed jednym z hoteli w Jakuszycach (województwo dolnośląskie). Na Kontakt 24 otrzymaliśmy nagranie z monitoringu, na którym ją widać. To tak zwany diabełek pyłowy.

"Małe tornado przed hotelem". Nagranie

"Małe tornado przed hotelem". Nagranie

Źródło:
Kontakt 24

Na Placu Na Stawach w Krakowie silny wiatr powalił w piątek kilka drzew. Uszkodzone zostały trzy samochody.

W Krakowie drzewa przewróciły się na samochody

W Krakowie drzewa przewróciły się na samochody

Źródło:
tvnmeteo.pl, IMGW

W wodach Odry zaobserwowano wzrost złotej algi - poinformował w piątek Zespół Zarządzania Kryzysowego Ministerstwa Klimatu i Środowiska. Jak czytamy komunikacie, "przypisano pierwszy stopień zagrożenia dla punktu powyżej Wrocławia w Łanach".

Złota alga w Odrze. Ogłoszono pierwszy stopień zagrożenia

Złota alga w Odrze. Ogłoszono pierwszy stopień zagrożenia

Źródło:
PAP

Pampasowiec grzywiasty wrócił na wolność w Argentynie. Zwierzę zostało znalezione w jednym z argentyńskich miast w grudniu ubiegłego roku, gdzie błąkało się po ulicach. Przyrodnicy wyjaśnili, że ze względu na zmiany klimatyczne i niszczenie siedlisk zwierzęta te są zmuszone do poszukiwania nowych terytoriów.

W mieście znaleziono "lisa na szczudłach". Teraz wrócił na wolność

W mieście znaleziono "lisa na szczudłach". Teraz wrócił na wolność

Źródło:
Reuters, ADW

W nocy z czwartku na piątek z kosmodromu w Plesiecku wystartowała rakieta Sojuz 2. Z naszego kraju nie było widać momenty startu i towarzyszącej mu charakterystycznej chmury gazów wylotowych, ale wielu osobom udało się zaobserwować deorbitację jednego z członów rakiety.

Tak wyglądał start Sojuza. "Niezła przygoda i cenna lekcja dla nas wszystkich"

Tak wyglądał start Sojuza. "Niezła przygoda i cenna lekcja dla nas wszystkich"

Aktualizacja:
Źródło:
tvnmeteo.pl, "Z głową w gwiazdach", Kontakt 24

Trwa walka z ogniem szalejącym w kanadyjskiej prowincji Alberta. Chociaż w nocy z czwartku na piątek spadł deszcz, który ograniczył rozprzestrzenianie się płomieni, zagrożenie pożarowe wciąż jest wysokie. Strażacy przewidują, że ogień może płonąć przez wiele tygodni, a nawet miesięcy.

"Ten pożar będzie trwał tygodnie, a nawet miesiące"

"Ten pożar będzie trwał tygodnie, a nawet miesiące"

Źródło:
Reuters, CBC, Fort McMurray Today

Archeolodzy w niemieckiej Bawarii odkopali szkielet mężczyzny liczący sobie 6800 lat. Przedmioty znalezione w grobie sugerują, że mógł on być ważnym członkiem swojej społeczności.

W Niemczech znaleziono szkielet sprzed 6800 lat

W Niemczech znaleziono szkielet sprzed 6800 lat

Źródło:
Reuters, spiegel.de

W Lombardii na północy Włoch doszło do gwałtownych powodzi. Niektóre rzeki wylały. W czwartek wieczorem w miejscowości Cantù trwały poszukiwania 66-letniego mężczyzny, a w Cambiago zawaliły się dwa mosty - informują lokalne media.

Powódź w Lombardii. Woda porwała mężczyznę

Powódź w Lombardii. Woda porwała mężczyznę

Źródło:
ilgiorno.it, tvnmeteo.pl

Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba wykrył najodleglejsze jak dotąd połączenie się dwóch galaktyk i ich masywnych czarnych dziur. W chwili tego zdarzenia Wszechświat miał zaledwie 740 milionów lat - poinformowali badacze. To odkrycie może pomóc wyjaśnić, dlaczego supermasywne czarne dziury są tak ogromne.

Oto najodleglejsza fuzja czarnych dziur, jaką kiedykolwiek zauważyli badacze

Oto najodleglejsza fuzja czarnych dziur, jaką kiedykolwiek zauważyli badacze

Źródło:
PAP, ESA

Chociaż jest połowa maja, to w wysoko położonych regionach Turcji spadł śnieg. Niespodziewane opady pokrzyżowały plany turystom i spowodowały utrudnienia na drogach - donoszą lokalne media.

Mija połowa maja, a u nich spadł śnieg

Mija połowa maja, a u nich spadł śnieg

Źródło:
PAP, hurriyetdailynews.com

Dzisiejsze tempo wzrostu poziomu dwutlenku węgla w atmosferze jest 10 razy szybsze niż w jakimkolwiek innym momencie w ciągu ostatnich 50 tysięcy lat - wynika z analizy gazu uwięzionego w antarktycznym lodzie.

Zbadano lód antarktyczny. Takiego wzrostu nie było od 50 tysięcy lat

Zbadano lód antarktyczny. Takiego wzrostu nie było od 50 tysięcy lat

Źródło:
PAP, EurekAlert

Międzynarodowa Unia Astronomiczna (IAU) zatwierdziła nazwę "Pazura" dla planetoidy (669588) 2013 AS24. Ciało niebieskie odkryli dwaj Polacy: Michał Kusiak i Michał Żołnowski. Jest to uhonorowanie polskiego aktora. 

Cezary Pazura krąży między Marsem a Jowiszem

Cezary Pazura krąży między Marsem a Jowiszem

Źródło:
PAP

Chile doświadcza fali chłodu. - Tak intensywnej fali zimna nie mieliśmy od 1950 roku - przekazał Raul Cordero, klimatolog z Uniwersytetu w Santiago.

Takiej fali chłodu nie było tam od ponad 70 lat

Takiej fali chłodu nie było tam od ponad 70 lat

Źródło:
Reuters

Międzynarodowa Stacja Kosmiczna po raz kolejny pojawiła się na polskim niebie. Materiały otrzymaliśmy na Kontakt 24. Jak wyjaśnili eksperci, warto wieczorami obserwować stację, ponieważ w kolejnych dniach będziemy mieli okazję zaobserwować jej tranzyty na tle Księżyca.

Za nami kolejne przeloty ISS nad Polską

Za nami kolejne przeloty ISS nad Polską

Aktualizacja:
Źródło:
Z głową w gwiazdach, O kosmosie i astronautyce - Adam Hurcewicz, ISS Transit Finder, tvnmeteo.pl

W okolicach chorwackiego miasta Rovinj, położonego nad Adriatykiem, złowiono najbardziej trującą rybę świata Lagocephalus sceleratus - poinformował we wtorek dziennik "Politika".

Niebezpieczna ryba u brzegów Chorwacji

Niebezpieczna ryba u brzegów Chorwacji

Źródło:
PAP, vecernji.hr