Narodziny planety niezgodne z teorią

Po lewej zdjęcie wykonane przez Hubble'a

Choć jak dotąd odkryto 900 planet pozasłonecznych, astronomowie po raz pierwszy mają okazję obserwować, jak tworzy się tego typu ciało niebieskie. Zjawisko, które podglądają, zachodzi w zadziwiającym miejscu, bo z dala od czerwonego karła, który jest gwiazdą-matką planety.

Teleskop Kosmiczny Hubble'a zarejestrował tajemniczą "dziurę" w gigantycznym, złożonym z gazów i pyłów dysku protoplanetarnym, który wiruje nieopodal gwiazdy TW Hydrae. Ta gwiazda znajduje się 176 lat świetlnych od Ziemi w konstelacji Hydry.

Obecność "dziury" astronomowie tłumaczą tym, że najprawdopodobniej tworzy się tam niewidzialna jeszcze planeta, która dzięki swojej grawitacji ściąga do siebie pył. Wyrwa w pasie pyłów, jaką stworzyło nowo powstające ciało niebieskie, ma szerokość ponad 3 mld km i przebiega po kolistej orbicie wokół gwiazdy macierzystej. Ta druga cecha wydaje się potwierdzeniem tezy, iż faktycznie rodzi się planeta.

Z dala od gwiazdy-matkiBadacze, na czele których stał John Debes ze Space Telescope Science Institute w Baltimore, odkryli też, że wyrwa jest oodalona o 12 mld km od czerwonego karła. Jeśli domniemana planeta leżałaby w Układzie Słonecznym, to od Słońca dzieliłaby ją odległość dwa razy większa niż dystans Pluton-Słońce. To, że planeta ma tak dużą orbitę oznacza, że porusza się bardzo wolno wokół swojej gwiazdy.TW Hydrae zbyt młodaCo ciekawe - odkrycie planety, która powstaje przy TW Hydrae, trochę miesza w istniejących teoriach na temat tego, jak powstają planety. Jedna z nich mówi, że planety tworzą się przez dziesiątki milionów lat na skutek powolnego, ale ciągłego "narastania" m.in. materiału skalnego, który rodzące się ciało niebieskie pobiera z dysku protoplanetranego. Tymczasem TW Hydrae ma tylko 8 mln lat - a to według dotychczasowych za mało czasu na to, by uformowała się planeta.

System TW Hydrae w porównaniu z Układem Słonecznym

Autor: map/mj / Źródło: science daily

Pozostałe wiadomości

Burza z gradem przeszła w poniedziałek po południu nad Gnieznem. Na ulicach miasta zrobiło się biało od gradzin, a strażacy wyjeżdżali do akcji kilkaset razy. Padał też silny deszcz, który doprowadził do wielu podtopień i zalań. Po opadach w samochodzie uwięziona została kobieta. Skalę zjawiska widać na nagraniach i zdjęciach, które otrzymaliśmy także na Kontakt 24.

Gniezno zasypane gradem. Kobieta uwięziona w zalanym samochodzie

Gniezno zasypane gradem. Kobieta uwięziona w zalanym samochodzie

Źródło:
PAP, TVN24, tvnmeteo.pl

IMGW wydał ostrzeżenia trzeciego - najwyższego - stopnia przed burzami. W części północno-zachodniej Polski wyładowaniom będą towarzyszyć ulewne opady deszczu o sumie do 80 litrów na metr kwadratowy.

Najwyższy stopień ostrzeżeń IMGW. Możliwe potężne opady deszczu

Najwyższy stopień ostrzeżeń IMGW. Możliwe potężne opady deszczu

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

Gdzie jest burza? W poniedziałek 20.05 w Polsce pojawiają się wyładowania atmosferyczne - nad krajem uformowały się trzy fronty atmosferyczne. Śledź aktualną sytuację pogodową na tvnmeteo.pl.

Gdzie jest burza? Trzy fronty nad Polską. Grzmi w dziewięciu województwach

Gdzie jest burza? Trzy fronty nad Polską. Grzmi w dziewięciu województwach

Aktualizacja:
Źródło:
tvnmeteo.pl

Alert RCB został wydany w pięciu województwach. Eksperci ostrzegli przed burzami, ulewami i silnym wiatrem, które spodziewane są w poniedziałek w Polsce. Lokalnie mogą wystąpić podtopienia.

Alert RCB. "Znajdź bezpieczne schronienie"

Alert RCB. "Znajdź bezpieczne schronienie"

Źródło:
RCB, tvnmeteo.pl

Naukowiec z Brazylii prowadził badania nad jadowitymi wężami poprzez... wielokrotne nadeptywanie na nie. Celem było sprawdzenie, w jakich sytuacjach są najbardziej skłonne do ataku. Wężom nic się nie stało - w przeciwieństwie do samego badacza.

Nadepnął na grzechotniki ponad 40 tysięcy razy

Nadepnął na grzechotniki ponad 40 tysięcy razy

Źródło:
Science, dw.com, ADW

Nie żyje 23-letni wspinacz, poszukiwany przez kilka dni po tym, jak zaginął w Górach Skalistych w Stanach Zjednoczonych - poinformowały władze Parku Narodowego Gór Skalistych. W dniu, w którym wysłał ostatnią wiadomość, przez park przeszły silne burze. Wstępne dochodzenie wykazało, że mężczyzna "spadł z dużej wysokości".

Burza zaskoczyła go w górach, 23-latek "spadł z dużej wysokości"

Źródło:
CNN, tvn24.pl

Niedziela w wielu częściach kraju była burzowa. W okolicach miejscowości Grzędzice (województwo zachodniopomorskie) pojawiła się trąba powietrzna, na szczęście obyło się bez zniszczeń. Intensywne opady deszczu w Toruniu doprowadziły do podtopień.

Trąba powietrzna na Pomorzu Zachodnim

Trąba powietrzna na Pomorzu Zachodnim

Aktualizacja:
Źródło:
tvnmeteo.pl, PAP

Kulminacja fali powodziowej przetacza się przez zachodnie Niemcy. W powodziach zginęła co najmniej jedna osoba. Na rozwój sytuacji z niepokojem czekają mieszkańcy Saary i Nadrenii-Palatynatu, gdzie w kolejnych dniach spodziewane są dalsze ulewy.

Pierwsza ofiara śmiertelna powodzi w Niemczech. Ulewy mają powrócić

Pierwsza ofiara śmiertelna powodzi w Niemczech. Ulewy mają powrócić

Źródło:
tagesschau.de, RTL, SWR

Po weekendzie na termometrach zobaczymy prawie 30 stopni. Co jeszcze czeka nas w pogodzie? Sprawdź autorską długoterminową prognozę pogody na 16 dni, przygotowaną przez prezentera tvnmeteo.pl Tomasza Wasilewskiego.

Pogoda na 16 dni: gorący początek tygodnia. Co dalej?

Pogoda na 16 dni: gorący początek tygodnia. Co dalej?

Źródło:
tvnmeteo.pl

Tornada, burze pyłowe i podmuchy wiatru sięgające powyżej 130 kilometrów na godzinę - takie zjawiska pojawiły się w niedzielę nad stanem Kansas. Gwałtowna aura spowodowała poważne przerwy w dostawie prądu.

Chmura pyłu zasłoniła niebo, uderzył huraganowy wiatr

Chmura pyłu zasłoniła niebo, uderzył huraganowy wiatr

Źródło:
Reuters, KWCH

Nad Polskę zaczęły napływać masy łagodnego powietrza polarnego. Za jego sprawą początek tygodnia przyniesie nam niemal letnią aurę - termometry pokażą ponad 25 stopni Celsjusza, ale niebo spowiją groźne, burzowe chmury. O tym, jak długo pozostanie z nami gwałtowna pogoda, opowiadał na antenie TVN24 prezenter tvnmeteo.pl Tomasz Wasilewski.

Aura jak na przełomie wiosny i lata. To niezbyt dobra wiadomość

Aura jak na przełomie wiosny i lata. To niezbyt dobra wiadomość

Źródło:
tvnmeteo.pl

Pogoda na dziś. Pogoda w poniedziałek 20.05 będzie gwałtowna. Pojawią się burze z obfitymi opadami deszczu i wiatrem osiągającym w porywach nawet 80 kilometrów na godzinę. Termometry wskażą od 20 do 26 stopni Celsjusza.

Pogoda na dziś - poniedziałek 20.05. W trakcie burz spadnie dużo deszczu

Pogoda na dziś - poniedziałek 20.05. W trakcie burz spadnie dużo deszczu

Źródło:
tvnmeteo.pl

Śliniki luzytańskie mogą stanowić zagrożenie dla populacji wilków. Chociaż te inwazyjne ślimaki wyglądają niegroźnie, są wektorami wielu groźnych patogenów. Nie przepadają za nimi również rolnicy.

Ten ślimak skolonizował Polskę. "Choć trudno w to uwierzyć, może być zagrożeniem dla wilka!"

Ten ślimak skolonizował Polskę. "Choć trudno w to uwierzyć, może być zagrożeniem dla wilka!"

Źródło:
Karkonoski Park Narodowy, GDOŚ, WCVM

Mikroplastik został znaleziony w ludzkich i psich jądrach. Badanie amerykańskich naukowców wskazało, że w tkankach męskiego układu rozrodczego mogą gromadzić się spore ilości tworzyw sztucznych. Ich obecność może powodować problemy z płodnością.

Składnik toreb i butelek przenika do jąder

Składnik toreb i butelek przenika do jąder

Źródło:
PAP, UNM

Bolid przemknął w niedzielną noc po niebie nad Portugalią. Jego spaleniu w atmosferze towarzyszył efektowny rozbłysk, który na kilka chwil zabarwił niebo na niebiesko. Fragmenty kosmicznej skały prawdopodobnie spadły na ląd.

Błękitna kula ognia zmieniła noc w dzień

Błękitna kula ognia zmieniła noc w dzień

Źródło:
Publico

Pogoda zachęca do leśnych wycieczek, jednak w ten weekend lepiej zrezygnować z takiego sposobu spędzania czasu. Służby ostrzegają, że ściółka w lasach jest bardzo sucha i podatna na najmniejsze źródło ognia, które może wywołać pożar. Co zrobić, jeżeli zobaczymy, że w lesie wybuchł ogień?

Co robić, gdy zauważy się pożar lasu

Co robić, gdy zauważy się pożar lasu

Źródło:
TVN24, tvnmeteo.pl

Zmiany klimatu negatywnie oddziałują na ludzi z chorobami mózgu - twierdzą brytyjscy naukowcy na łamach pisma "Lancet Neurology". Z badań wynika, że szczególnie niebezpieczne są ekstrema związane z temperaturą powietrza i jej duże wahania.

Zbadali wpływ zmian klimatu na chorych. Ci pacjenci są szczególnie narażeni

Zbadali wpływ zmian klimatu na chorych. Ci pacjenci są szczególnie narażeni

Źródło:
PAP

Kleszcz afrykański, nazywany też wędrownym, pojawił się w Europie, a być może także w Polsce. Maciej Grzybek z Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego wyjaśnił na antenie TVN24, że badanie obecności tego pajęczaka w naszym kraju jest ważne ze względu na przenoszone przez niego choroby. Jak opowiadał, każdy z nas może pomóc w poszukiwaniach.

Kleszcz afrykański. Ekspert o tym, jak poważne stanowi zagrożenie

Kleszcz afrykański. Ekspert o tym, jak poważne stanowi zagrożenie

Źródło:
TVN24, tvnmteo.pl

W zeszłym tygodniu Ziemia doświadczyła burzy geomagnetycznej, która zaowocowała zorzami polarnymi widocznymi nawet stosunkowo blisko równika. W rozmowie z tvnmeteo.pl Helena Ciechowska z Centrum Badań Kosmicznych PAN wyjaśniła, jak powstają "światła północy" i dlaczego od pewnego czasu są szczególnie efektowne.

"Wygląda na to, że zaczynamy maksimum cyklu słonecznego"

"Wygląda na to, że zaczynamy maksimum cyklu słonecznego"

Źródło:
livescience.com, tvnmeteo.pl, scientificamerican.com

Ogromna wirująca kolumna piasku przemknęła przed jednym z hoteli w Jakuszycach (województwo dolnośląskie). Na Kontakt 24 otrzymaliśmy nagranie z monitoringu, na którym ją widać. To tak zwany diabełek pyłowy.

"Małe tornado przed hotelem". Nagranie

"Małe tornado przed hotelem". Nagranie

Źródło:
Kontakt 24

W wodach Odry zaobserwowano wzrost złotej algi - poinformował w piątek Zespół Zarządzania Kryzysowego Ministerstwa Klimatu i Środowiska. Jak czytamy komunikacie, "przypisano pierwszy stopień zagrożenia dla punktu powyżej Wrocławia w Łanach".

Złota alga w Odrze. Ogłoszono pierwszy stopień zagrożenia

Złota alga w Odrze. Ogłoszono pierwszy stopień zagrożenia

Źródło:
PAP

Pampasowiec grzywiasty wrócił na wolność w Argentynie. Zwierzę zostało znalezione w jednym z argentyńskich miast w grudniu ubiegłego roku, gdzie błąkało się po ulicach. Przyrodnicy wyjaśnili, że ze względu na zmiany klimatyczne i niszczenie siedlisk zwierzęta te są zmuszone do poszukiwania nowych terytoriów.

W mieście znaleziono "lisa na szczudłach". Teraz wrócił na wolność

W mieście znaleziono "lisa na szczudłach". Teraz wrócił na wolność

Źródło:
Reuters, ADW

W nocy z czwartku na piątek z kosmodromu w Plesiecku wystartowała rakieta Sojuz 2. Z naszego kraju nie było widać momenty startu i towarzyszącej mu charakterystycznej chmury gazów wylotowych, ale wielu osobom udało się zaobserwować deorbitację jednego z członów rakiety.

Tak wyglądał start Sojuza. "Niezła przygoda i cenna lekcja dla nas wszystkich"

Tak wyglądał start Sojuza. "Niezła przygoda i cenna lekcja dla nas wszystkich"

Aktualizacja:
Źródło:
tvnmeteo.pl, "Z głową w gwiazdach", Kontakt 24

Trwa walka z ogniem szalejącym w kanadyjskiej prowincji Alberta. Chociaż w nocy z czwartku na piątek spadł deszcz, który ograniczył rozprzestrzenianie się płomieni, zagrożenie pożarowe wciąż jest wysokie. Strażacy przewidują, że ogień może płonąć przez wiele tygodni, a nawet miesięcy.

"Ten pożar będzie trwał tygodnie, a nawet miesiące"

"Ten pożar będzie trwał tygodnie, a nawet miesiące"

Źródło:
Reuters, CBC, Fort McMurray Today

Archeolodzy w niemieckiej Bawarii odkopali szkielet mężczyzny liczący sobie 6800 lat. Przedmioty znalezione w grobie sugerują, że mógł on być ważnym członkiem swojej społeczności.

W Niemczech znaleziono szkielet sprzed 6800 lat

W Niemczech znaleziono szkielet sprzed 6800 lat

Źródło:
Reuters, spiegel.de

Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba wykrył najodleglejsze jak dotąd połączenie się dwóch galaktyk i ich masywnych czarnych dziur. W chwili tego zdarzenia Wszechświat miał zaledwie 740 milionów lat - poinformowali badacze. To odkrycie może pomóc wyjaśnić, dlaczego supermasywne czarne dziury są tak ogromne.

Oto najodleglejsza fuzja czarnych dziur, jaką kiedykolwiek zauważyli badacze

Oto najodleglejsza fuzja czarnych dziur, jaką kiedykolwiek zauważyli badacze

Źródło:
PAP, ESA

Chociaż jest połowa maja, to w wysoko położonych regionach Turcji spadł śnieg. Niespodziewane opady pokrzyżowały plany turystom i spowodowały utrudnienia na drogach - donoszą lokalne media.

Mija połowa maja, a u nich spadł śnieg

Mija połowa maja, a u nich spadł śnieg

Źródło:
PAP, hurriyetdailynews.com

Międzynarodowa Unia Astronomiczna (IAU) zatwierdziła nazwę "Pazura" dla planetoidy (669588) 2013 AS24. Ciało niebieskie odkryli dwaj Polacy: Michał Kusiak i Michał Żołnowski. Jest to uhonorowanie polskiego aktora. 

Cezary Pazura krąży między Marsem a Jowiszem

Cezary Pazura krąży między Marsem a Jowiszem

Źródło:
PAP

Dzisiejsze tempo wzrostu poziomu dwutlenku węgla w atmosferze jest 10 razy szybsze niż w jakimkolwiek innym momencie w ciągu ostatnich 50 tysięcy lat - wynika z analizy gazu uwięzionego w antarktycznym lodzie.

Zbadano lód antarktyczny. Takiego wzrostu nie było od 50 tysięcy lat

Zbadano lód antarktyczny. Takiego wzrostu nie było od 50 tysięcy lat

Źródło:
PAP, EurekAlert