W poniedzia艂ek w wielu miejscowo艣ciach na p贸艂nocy i na po艂udniu Polski oddycha si臋 smogiem. Stacje pomiarowe odnotowa艂y fataln膮 jako艣膰 powietrza.
W poniedzia艂ek st臋偶enie niezdrowych zanieczyszcze艅 w powietrzu przekroczy艂o normy w wielu miejscach. Smog truje zw艂aszcza na po艂udniu kraju.
St臋偶enie py艂u PM10
Po godzinie 10.30 najgorszym, bo fatalnym powietrzem oddychali mieszka艅cy Pi艂y, gdzie st臋偶enie py艂贸w PM10 osi膮gn臋艂o 234 碌g/m3 oraz Wodzis艂awia 艢l膮skiego - tam zanotowano 218,66 碌g/m3.
Z艂a jako艣膰 powietrza zosta艂a zarejestrowana w Nowej Rudzie (176,53 碌g/m3), Bydgoszczy (do 169,6 碌g/m3), Krakowie (do 163,8 碌g/m3), miejscowo艣ci Nowiny w wojew贸dztwie 艣wi臋tokrzyskim (160 碌g/m3), Tychach (149,52 碌g/m3) oraz Warszawie (do 142,7 碌g/m3).
Niezdrowe powietrze, w kt贸rym st臋偶enie py艂贸w PM10 przekroczy艂o 100 碌g/m3, by艂o w wielu miejscowo艣ciach na Pomorzu oraz Dolnym 艢l膮sku, 艢l膮sku i w Ma艂opolsce.
St臋偶enie py艂u PM2,5
Po godzinie 10.30 zawarto艣膰 py艂贸w PM2,5 w Bydgoszczy osi膮gn臋艂a 130 碌g/m3, co wskazuje na fataln膮 jako艣膰 powietrza w tym mie艣cie.
Powietrze z艂ej jako艣ci odnotowa艂a stacja pomiarowa w Katowicach - st臋偶enie py艂贸w PM2,5 wynios艂o 88,41 碌g/m3.
Niezdrowym powietrzem, w kt贸rym st臋偶enie py艂贸w PM2,5 przekroczy艂o 60 碌g/m3, oddychali mieszka艅cy Szczecina, Jeleniej G贸ry, Krakowa, K臋dzierzyna-Ko藕la, oraz Warszawy.
Kiedy powietrze jest dobrej jako艣ci?
Dobra jako艣膰 powietrza jest wtedy, gdy st臋偶enie py艂u PM10 wynosi mniej ni偶 60 碌g/m3. Je艣li chodzi o st臋偶enie py艂u PM2,5, to nie mo偶e ono przekracza膰 36 碌g/m3. St臋偶enie benzenu powinno by膰 ni偶sze ni偶 10 碌g/m3.
Co potrafi zrobi膰 nam smog?
W sk艂ad py艂贸w zawieszonych (PM10 oraz PM2,5) wchodz膮 m.in.: siarka, metale ci臋偶kie, silnie toksyczne chemiczne zwi膮zki organiczne.
艢wiatowa Organizacja Zdrowia (WHO) uwa偶a py艂 PM2,5 za najgro藕niejszy dla ludzkiego zdrowia spo艣r贸d wszystkich zanieczyszcze艅 powietrza. W jego sk艂ad wchodz膮 rakotw贸rcze substancje, takie jak wielopier艣cieniowe w臋glowodory aromatyczne - np. benzo(a)piren. Zgodnie z rekomendacjami WHO dobowa norma dla py艂u PM2,5 powinna wynosi膰 25 碌g/m3.
PM2,5, czyli drobne frakcje py艂贸w, mog膮 przenika膰 do krwiobiegu, a d艂u偶sze nara偶enie na ich wysokie st臋偶enia mo偶e mie膰 istotny wp艂yw na przebieg chor贸b serca (nadci艣nienie, zawa艂) lub nawet zwi臋ksza膰 ryzyko zachorowania na choroby nowotworowe, szczeg贸lnie p艂uc. Py艂y o 艣rednicy poni偶ej 2,5 mikrometra wch艂aniane s膮 w g贸rnych i dolnych drogach oddechowych i mog膮 r贸wnie偶 przenika膰 do krwi. S膮 w stanie tak偶e powodowa膰 kaszel, trudno艣ci z oddychaniem i zadyszk臋, szczeg贸lnie w czasie wysi艂ku fizycznego.
Jak podaje Polski Alarm Smogowy, PM10, czyli py艂y o 艣rednicy poni偶ej 10 mikrometr贸w, s膮 absorbowane w g贸rnych drogach oddechowych i oskrzelach. Powoduj膮 podobne reakcje jak w przypadku py艂u PM2,5. Przyczyniaj膮 si臋 r贸wnie偶 do zwi臋kszenia zagro偶enia infekcjami uk艂adu oddechowego oraz wyst臋powania zaostrze艅 objaw贸w chor贸b alergicznych np. astmy, kataru siennego i zapalenia spoj贸wek.
Nasilenie objaw贸w zale偶y w du偶ym stopniu od st臋偶enia py艂u w powietrzu, czasu ekspozycji, dodatkowego nara偶enia na czynniki pochodzenia 艣rodowiskowego oraz zwi臋kszonej podatno艣ci. Nowe dane 艣wiadcz膮 o ujemnym wp艂ywie inhalowanego py艂u na zdrowie kobiet ci臋偶arnych oraz rozwijaj膮cego si臋 p艂odu (niski ci臋偶ar urodzeniowy, wady wrodzone, powik艂ania przebiegu ci膮偶y).
Jak si臋 chroni膰?
W momencie, gdy st臋偶enie zanieczyszcze艅 przekracza normy, przebywanie na dworze jest szkodliwe dla naszego zdrowia. Nara偶amy na niebezpiecze艅stwo przede wszystkim nasze drogi oddechowe. Szczeg贸lnie zagro偶one s膮 osoby starsze, chore, kobiety w ci膮偶y oraz ma艂e dzieci. Je偶eli tylko jest to mo偶liwe, zaleca si臋 im, 偶eby nie wychodzili z domu. Zdrowi doro艣li powinni za艣 powstrzymywa膰 si臋 od aktywno艣ci fizycznej na otwartym powietrzu.
Autor: amm/map / 殴r贸d艂o: TVN Meteo
殴r贸d艂o zdj臋cia g艂贸wnego:聽Shutterstock