Naukowcy ze Zjednoczonych Emiratów Arabskich postanowili przetestować skuteczność szczepionki BCG przeciwko koronawirusowi SARS-CoV-2. Wyniki ich badań nie zostały jeszcze poddane recenzji.
Badanie przeprowadzone wśród personelu szpitala w Zjednoczonych Emiratach Arabskich sugeruje, że przypominająca dawka szczepionki przeciw gruźlicy (BCG) może chronić przed infekcją SARS-CoV-2. Informację na ten temat zamieszcza portal medRxiv, który publikuje prace naukowców jeszcze przed ich zrecenzowaniem. Dlatego do wyników tych badań należy podchodzić z dużą ostrożnością.
Zaobserwowali u najmłodszych
Autorzy pracy - naukowcy z Emirates International Hospital w Al Ain w Zjednoczonych Emiratach Arabskich oraz z University of Texas Southwestern Medical Center w Dallas (Teksas, USA) - przypominają, że już wcześniej badano rolę szczepionki BCG - stosowanej przeciw gruźlicy - w pobudzaniu tak zwanej niespecyficznej odporności przeciw innym mikroorganizmom chorobotwórczym, nie tylko prątkowi gruźlicy. Jak podają, są dowody, że szczepienie BCG zwiększa aktywność układu immunologicznego w walce z innymi patogenami.
W trakcie pandemii COVID-19 pojawiły się doniesienia, że w krajach, w których dzieciom podaje się szczepionkę BCG (ze względu na wysokie ryzyko gruźlicy) odnotowuje się mniej przypadków COVID-19 oraz mniej zgonów z powodu tej choroby. W jednym badaniu wykazano jednak, że szczepienie BCG w dzieciństwie nie chroni młodych ludzi przez infekcją SARS-CoV-2.
Dawka przypominająca
W ramach najnowszego badania personelowi szpitala Emirates International Hospital zaoferowano tzw. przypominającą dawkę szczepionki przeciw gruźlicy na początku marca 2020 r. Ośrodek ten stanowi centrum, w którym wykonuje się testy na zakażenie wirusem SARS-CoV-2, a także leczy pacjentów z COVID-19. Personel szpitala ma zatem podwyższone ryzyko infekcji.
Pracownicy szpitala, którym zaproponowano szczepienie, pochodzili z krajów arabskich, z Indii, ze Wschodniej Azji, Afryki oraz z Europy. Byli w wieku od 21 do 80 lat. Znaleźli się wśród nich lekarze, pielęgniarki, ale też pracownicy niemedyczni, w tym recepcjonistki.
Udzielono im wyczerpujących informacji na temat szczepionki BCG, możliwych działań niepożądanych i dotychczasowych obserwacji o jej potencjalnym ochronnym działaniu przeciw COVID-19. Wszyscy otrzymali tę szczepionkę jako noworodki. Z grupy 280 osób na dawkę przypominającą zdecydowało się 71 pracowników.
Wyniki obserwacji
Wszyscy byli testowani pod kątem infekcji SARS-CoV-2 w kolejnych miesiącach – kwietniu, maju i czerwcu, a także w przypadku kontaktu z zakażonymi pacjentami czy wystąpieniu objawów infekcji. Do 24 czerwca w grupie, która otrzymała dawkę przypominającą BCG, nie odnotowano ani jednego przypadku infekcji SARS-CoV-2, natomiast w grupie osób, które się nie zaszczepiły (209 pracowników), stwierdzono 18 przypadków COVID-19, to jest 8,6 procent, z czego 13 miało objawy, a pięć miało przebieg bezobjawowy. Przed wykryciem zakażenia pracownicy nie podejmowali żadnej ryzykownej aktywności poza domem, nie byli w podróży, nie mieli zakażonej osoby wśród domowników.
Zdaniem naukowców wyniki te wskazują, że przypominająca dawka BCG może być skuteczna w zapobieganiu COVID-19 w populacji pracowników służby zdrowia, którzy są szczególnie zagrożeni tą infekcją.
Jeszcze nie można powiedzieć, że jest pewna
Autorzy pracy podkreślili, że badanie to miało wiele ograniczeń, takich jak mała liczba osób objętych badaniem, czy różnica w liczebności obu grup. Nie zebrano danych na temat chorób współistniejących czy preparatów stosowanych przez pracowników w celu prewencji infekcji.
Dlatego obecnie nie można zalecać powszechnego stosowania dawki przypominającej BCG w ramach profilaktyki zakażeń SARS-CoV-2.
Konieczne są dalsze badania kliniczne, które pomogą zweryfikować, czy szczepionka BCG zapewnia ochronę przed zakażeniem SARS-CoV-2 - w jakim zakresie i na jak długo.
BCG jest tak zwaną żywą szczepionką - zawiera atenuowany, czyli osłabiony, prątek bydlęcy Mycobacterium bovis BCG. Jak podaje Państwowy Zakład Higieny - Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego na swojej stronie internetowej, szczepionka ta zmniejsza ryzyko zachorowania na gruźlicę o ciężkim przebiegu u dzieci, pod postacią rozsianą, gruźliczego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych lub zgonu w przebiegu gruźlicy. W niektórych krajach eksperci zalecają stosowanie przypominającej dawki BCG w celu zwiększenia odporności na gruźlicę
Autor: kw/map / Źródło: PAP
Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock