Polski Kret już na Marsie. Wielki sukces NASA


Na Marsie wylądowała sonda InSight. Nasz kraj ma powody do dumy, ponieważ jednym z trzech urządzeń lądownika jest mechanizm napędowy Kret HP3, zaprojektowany i wykonany przez polską firmę Astronika.

Lądownik InSight w poniedziałek około godziny 21 naszego czasu wylądował bezpiecznie na powierzchni Czerwonej Planety. Rozpoczął tym samym dwuletnią misję jako pierwszy w historii statek kosmiczny zaprojektowany do zbadania wnętrza innej planety.

Inżynierowie z należącego do NASA Jet Propulsion Labolatory (JPL) poinformowali, że pomyślne lądowanie potwierdziły sygnały przekazane na Ziemię przez jednego z dwóch miniaturowych satelitów przelatujących w pobliżu Marsa, które wystrzelono wraz z sondą InSight.

Członkowie zespołu kontroli misji z radością, ulgą i oklaskami przyjęli informację, że statek przetrwał niebezpieczne zejście na marsjańską powierzchnię.

Historyczny moment dla Polski

To historyczny moment nie tylko dla NASA, lecz także dla polskich badań kosmicznych. Wraz z InSight wylądował polski mechanizm Kret HP3. To zaawansowany technologicznie próbnik, który zostanie wprowadzony na głębokość pięciu metrów w głąb planety. Urządzenie zaprojektowała i stworzyła firma Astronika.

- Nasz udział w misji InSight potwierdził, że Astronika jest w pierwszej lidze producentów zaawansowanych technologicznie mechanizmów na misje planetarne. Cieszę się, że na stulecie niepodległości dzięki nam ta malutka polska flaga wyląduje dzisiaj na Marsie - powiedział w poniedziałek Bartosz Kędziora z Astroniki.

Mechanizm wbijający "Kret HP3"Astronika

Przełomowy moment w dziejach

InSight ma pomóc naukowcom zbadać wnętrze Marsa oraz zrozumieć historię powstawania planet skalistych. Działanie sondy będzie przełomowe, ponieważ po raz pierwszy bezpośrednio na obcej planecie zostanie umieszczony sejsmometr, aby wykryć trzęsienia gruntu.

Aby umieścić instrumenty na powierzchni innej niż Ziemia planety, wyposażono ją w robotyczne ramię. InSight będzie pierwszą sondą, która wwierci się na pięć metrów pod powierzchnię Marsa, czyli 15 razy głębiej niż udało się do tej pory. Dzięki sondzie na Marsie pierwszy raz zostanie użyty magnetometr.

Misja zaczęła się w maju tego roku i ma potrwać dwa lata.

Północna półkula planety

InSight wylądował na równinie Elysium Planitia, na północnej półkuli Marsa. Równina rozciąga się na około 3000 kilometrów i graniczy z wyżyną wulkaniczną, na której wznoszą się trzy wielkie wulkany tarczowe: Elysium Mons, Albor Tholus i Hecates Tholus.

Równina powstała w wyniku erupcji law. W jej centralnej części zidentyfikowano 22 wulkany tarczowe. Analizy wieku oparte o liczbę kraterów uderzeniowych potwierdziły, że niektóre z nich mogą mieć około dwóch milionów lat, zaś najstarszy okres aktywności oszacowano na 230 milionów lat.

Oprócz wuklanizmu równinę ukształtował przepływ dużych ilości wody. Przez pojawienie się powodzi powstały szerokie doliny, takie jak Athabasca Valles. Na równinie pojawiają się też stożki z centralnymi zagłębieniami, co sugeruje, że dochodziło do interakcji wody lub lodu z lawą.

Nazwa równiny - Elysium Planitia - pochodzi od nazwy klasycznej formy ukształtowania powierzchni Marsa, którą na mapie zaznaczył Eugène Michel Antoniadi.

Autor: kw/map / Źródło: tvnmeteo.pl

Źródło zdjęcia głównego: NASA

Pozostałe wiadomości

Na Słońcu doszło do kilku silnych rozbłysków, w wyniku czego w kierunku Ziemi podążają duże ilości plazmy. Oznacza to, że najbliższej nocy na niebie może pojawić się zorza polarna. "Mogą to być najlepsze warunki do obserwacji zorzy polarnej nad Polską od kilku-kilkunastu lat" - napisał Karol Wójcicki, autor bloga "Z głową w gwiazdach".

Burza geomagnetyczna. "Przed nami noc, na którą współczesny świat prawdopodobnie nie był gotowy"

Burza geomagnetyczna. "Przed nami noc, na którą współczesny świat prawdopodobnie nie był gotowy"

Źródło:
tvnmeteo.pl, Z głową w gwiazdach,

IMGW wydał ostrzeżenia pierwszego stopnia przed przymrozkami. Temperatura przy gruncie może spaść do -2 stopni. Obowiązuje też prognoza zagrożeń na kolejne dni. Sprawdź, gdzie aura będzie groźna.

IMGW ostrzega przed przymrozkami

IMGW ostrzega przed przymrozkami

Źródło:
IMGW

Jaka pogoda będzie w wakacje? Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej opublikował eksperymentalną długoterminową prognozę na lato 2024. Trzy miesiące mogą okazać się cieplejsze niż zazwyczaj - wynika ze wstępnych przewidywań.

Pogoda na wakacje. IMGW pokazał prognozę

Pogoda na wakacje. IMGW pokazał prognozę

Źródło:
IMGW

Pożar wybuchł na terenie składowiska odpadów w Siemianowicach Śląskich. Gęsty czarny dym widoczny był nawet kilkadziesiąt kilometrów dalej. Sprawdź, jaki jest prawdopodobny scenariusz rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń związanych z pożarem.

Trasa chmury zanieczyszczeń z Siemianowic. IMGW o prawdopodobnym scenariuszu

Trasa chmury zanieczyszczeń z Siemianowic. IMGW o prawdopodobnym scenariuszu

Aktualizacja:
Źródło:
tvnmeteo.pl, IMGW, TVN24

W Siemianowicach Śląskich, na terenie składowiska odpadów, wybuchł pożar. Burmistrz Czeladzi przekazał, że woda w rzece Brynicy jest zanieczyszczona chemikaliami. Materiały otrzymaliśmy na Kontakt 24. 

Brynicą spływa woda zanieczyszczona chemikaliami. To pokłosie pożaru w Siemianowicach Śląskich

Brynicą spływa woda zanieczyszczona chemikaliami. To pokłosie pożaru w Siemianowicach Śląskich

Źródło:
Kontakt 24, TVN24, Wprost, Gazeta Wyborcza

Pogoda na jutro, czyli na sobotę 11.05. W nocy pojawią się miejscami przymrozki i temperatura może spaść do -2 stopni. W dzień przelotnie popada deszcz, w całym kraju będzie chłodno.

Pogoda na jutro - sobota, 11.05. Nocą ściśnie lekki mróz, w dzień pojawią się opady

Pogoda na jutro - sobota, 11.05. Nocą ściśnie lekki mróz, w dzień pojawią się opady

Źródło:
tvnmeteo.pl

Zimni ogrodnicy i zimna Zośka to zjawisko, które do środkowej Europy przynosi majowe przymrozki po okresie wiosennego ocieplenia. Czy w tym roku trzeba spodziewać się dużego chłodu? Gdzie najmocniej spadnie temperatura? Sprawdź na mapach.

Idą zimni ogrodnicy i zimna Zośka. Będą przymrozki

Idą zimni ogrodnicy i zimna Zośka. Będą przymrozki

Aktualizacja:
Źródło:
tvnmeteo.pl

W weekend jeszcze miejscami przelotnie popada deszcz. Później w całym kraju dopisze słoneczna aura, z każdym dniem będzie coraz cieplej. Temperatura wzrośnie do 24 stopni. Pojawią się też burze.

Czeka nas powrót burz. Pogoda na 5 dni

Czeka nas powrót burz. Pogoda na 5 dni

Źródło:
tvnmeteo.pl

W południowo-wschodniej części Stanów Zjednoczonych trwa liczenie strat po burzach i tornadach, w których zginęły co najmniej trzy osoby. Tymczasem region w czwartek znów nawiedziły gwałtowne zjawiska.

"To był najgłośniejszy dźwięk, jaki kiedykolwiek słyszałam"

"To był najgłośniejszy dźwięk, jaki kiedykolwiek słyszałam"

Źródło:
CNN, tvnmeteo.pl

Pożar wybuchł w lesie położonym niedaleko miejscowości Żehrov w regionie Mlada Boleslav na północy Czech. Z żywiołem walczy 55 strażaków. W akcji w trudno dostępnym terenie brał udział śmigłowiec.

Pożar w czeskim lesie. W akcji gaszenia bierze udział śmigłowiec

Pożar w czeskim lesie. W akcji gaszenia bierze udział śmigłowiec

Źródło:
PAP

Mieszkańcy południowo-wschodniej Azji zmagają się z długą i intensywną falą gorąca. Termometry regularnie pokazują ponad 40 stopni Celsjusza. Tajlandzkie ministerstwo zdrowia poinformowało w piątek, że od początku roku upały spowodowały w kraju tym śmierć ponad 60 osób.

Zmarło prawie dwa razy więcej osób niż rok temu

Zmarło prawie dwa razy więcej osób niż rok temu

Źródło:
PAP, Reuters

Bilans ofiar śmiertelnych powodzi w stanie Rio Grande do Sul na południu Brazylii przekroczył 100, a ponad 130 osób uznaje się za zaginione. Znów zaczął ulewnie padać deszcz, co utrudnia akcję ratunkową.

"Straciliśmy wszystko. Wydaje się, że to koniec"

"Straciliśmy wszystko. Wydaje się, że to koniec"

Źródło:
PAP, Reuters, tvnmeteo.pl

Na kominie ciepłowni w Koszalinie wykluły się cztery pisklęta sokoła wędrownego. Spółka ogłosiła konkurs na imiona dla młodych ptaków. Internauci mogą wziąć udział w głosowaniu na stronie internetowej. Do wyboru jest po jednym żeńskim i męskim imieniu.

Margot, Aurora, Sambor, Precel... Wybierają imiona dla młodych sokołów

Margot, Aurora, Sambor, Precel... Wybierają imiona dla młodych sokołów

Źródło:
tvn24.pl

Strażacy ochotnicy z Wierzchowa razem z Państwową Strażą Pożarną w Drawsku Pomorskim (woj. zachodniopomorskie) uratowali konia, który utknął głęboko w bagnie i nie potrafił się sam wydostać. Do akcji użyto węży strażackich i traktora właściciela zwierzęcia.

Koń utknął w bagnie. Uratowali go strażacy

Koń utknął w bagnie. Uratowali go strażacy

Źródło:
tvn24.pl

Do końca czerwca ma wygasnąć zjawisko pogodowe El Nino - poinformowali w czwartek amerykańscy meteorolodzy. Według ich przewidywań, w drugiej połowie 2024 roku może pojawić się zjawisko La Nina.

El Nino dobiega końca. Co czeka nas dalej

El Nino dobiega końca. Co czeka nas dalej

Źródło:
PAP, Reuters

Na pewien ogród zoologiczny w chińskiej prowincji Jiangsu spadła fala krytyki po tym, jak na jednej z wystaw zaprezentowano psy przefarbowane tak, aby wyglądały jak pandy. Spotkało się to z oburzeniem odwiedzających. Nietypowej atrakcji bronią przedstawiciele zoo.

Nietypowa atrakcja w chińskim zoo. Psy przefarbowano tak, by wyglądały jak pandy

Nietypowa atrakcja w chińskim zoo. Psy przefarbowano tak, by wyglądały jak pandy

Źródło:
Sky News, Global Times, tvnmeteo.pl

Powodzie na południu Brazylii wciąż trwają. Zginęło ponad 100 osób. Żywioł stanowi zagrożenie nie tylko dla ludzi, ale także dla zwierząt. W czwartek udało się uratować konia, który przez dwa dni tkwił na dachu zalanego domu.

Uratowano konia, który spędził dwa dni na dachu zalanego domu

Uratowano konia, który spędził dwa dni na dachu zalanego domu

Źródło:
Reuters

Kaszaloty potrafią łączyć i modulować różne dźwięki, tworząc w ten sposób złożone odgłosy, budzące skojarzenia z ludzkim językiem. Wyniki badań zostały opublikowane na łamach czasopisma "Nature Communications".

Sposób porozumiewania się tych zwierząt jest bardziej skomplikowany, niż sądzono

Sposób porozumiewania się tych zwierząt jest bardziej skomplikowany, niż sądzono

Źródło:
nature.com, PAP

La Corona stopniała szybciej, niż spodziewali się naukowcy. Zostały z niej tylko dwa hektary. Tym samym Wenezuela utraciła już wszystkie swoje lodowce.

Wenezuela straciła ostatni lodowiec

Wenezuela straciła ostatni lodowiec

Źródło:
The Guardian, tvnmeteo.pl

W regionie metropolitarnym Chile spadł śnieg. To dosyć rzadko spotykane zjawisko w tym miejscu. Opady doprowadziły do przerw w dostawach prądu u kilkuset tysięcy odbiorców.

W tej stolicy takie opady to rzadkość

W tej stolicy takie opady to rzadkość

Źródło:
Reuters, ecuavisa.com

Za nami najcieplejszy kwiecień globalnie w historii pomiarów - poinformował unijny program Copernicus Climate Change Service (C3S). Był to 11. miesiąc z kolei, kiedy pobity został rekord temperatury na całym świecie. Niepokojące dane dotyczą także mórz i oceanów.

Kwiecień to kolejny miesiąc, który pobił niechlubny rekord

Kwiecień to kolejny miesiąc, który pobił niechlubny rekord

Źródło:
PAP, tvnmeteo.pl, Copernicus C3S

Pierwszy załogowy lot misji Starliner od Boeinga nie obędzie się w piątek - przekazała NASA w oświadczeniu. Powodem zmiany daty jest wymiana zaworu ciśnieniowego. Według amerykańskiej agencji kosmicznej statek mógłby zostać wystrzelony najwcześniej 17 maja.

Starliner nie ma dobrej passy. Jest nowa data próby startu

Starliner nie ma dobrej passy. Jest nowa data próby startu

Źródło:
Reuters, NASA, tvnmeteo.pl

Drzewo przewróciło się we wtorek na jedną z najbardziej ruchliwych ulic w Kuala Lumpur, stolicy Malezji. Jedna osoba zginęła, a dwie zostały ranne, uszkodzonych zostało także kilkanaście samochodów.

Drzewo runęło w centrum miasta. Zginęła jedna osoba, ranni

Drzewo runęło w centrum miasta. Zginęła jedna osoba, ranni

Źródło:
Reuters

Wspinający się w weekend po górze Yandang w Chinach przeżyli długie chwile grozy. Na trasie doszło do korku z powodu zbyt dużej liczby turystów. Część z nich utknęła na klifie, mając za plecami przepaść.

Utknęli na ponad godzinę nad przepaścią

Utknęli na ponad godzinę nad przepaścią

Źródło:
CNN, tvnmeteo.pl

Niedziela przyniosła części kraju burze. Wiał też silny wiatr, który spowodował, że nad drogą ekspresową pod Szczecinkiem pojawiła się potężna chmura piasku. Nagranie otrzymaliśmy na Kontakt 24.

"Było widać lekką panikę". Tumany piachu nad drogą ekspresową pod Szczecinkiem

"Było widać lekką panikę". Tumany piachu nad drogą ekspresową pod Szczecinkiem

Źródło:
tvnmeteo.pl, Kontakt 24

Jodła pospolita, która ma prawie 56 metrów wysokości i rośnie w Pienińskim Parku Narodowym, jest najwyższym rodzimym drzewem w naszym kraju. Ustalili to badacze z Katedry Bioróżnorodności Leśnej Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie.

Oto najwyższe rodzime drzewo w Polsce

Oto najwyższe rodzime drzewo w Polsce

Źródło:
PAP

Na Mauritiusie odnotowuje się coraz więcej przypadków leptospirozy u ludzi - choroby zakaźnej, przenoszonej przez szczury. Od początku roku stwierdzono dwadzieścia zakażeń. Gryzonie uznawane są na wyspie za prawdziwą plagę.

Leptospiroza na rajskiej wyspie. Coraz więcej przypadków zakażeń

Leptospiroza na rajskiej wyspie. Coraz więcej przypadków zakażeń

Źródło:
PAP, defimedia.info

Gniazda trzmieli podgrzewają się na skutek zmian klimatycznych. Naukowcy z Belgii i Kanady przeanalizowali preferencje termiczne gatunków z całego świata i odkryli, że wiele z nich cierpi z powodu wzrostu temperatury. Zbyt gorące warunki w gnieździe mają poważny wpływ na rozwój larw i zdrowie dorosłych owadów.

Trzmiele "gotują się" w gniazdach

Trzmiele "gotują się" w gniazdach

Źródło:
The Guardian, Frontiers