Spłonęła w atmosferze Saturna. Misja sondy Cassini dobiegła końca

Cassini od 10 lat bada Saturna
Cassini od 10 lat bada Saturna
NASA
Cassini od 10 lat bada SaturnaNASA

Dzięki niej mogliśmy przeprowadzać badania Saturna. W piątek po południu czasu polskiego sonda Cassini weszła w atmosferę planety, ulegając całkowitemu zniszczeniu.

Misja Cassini-Huygens dobiegła końca. Sonda, dostarczająca nam danych na temat Saturna i okolic (np. jego satelity - Tytana) spłonęła w atmosferze planety. Weszła w nią z prędkością 123 kilometrów na godzinę. Sygnał łączący satelitę z Ziemią został utracony na poziomie około 1500 metrów nad powierzchnią górnej warstwy chmur Saturna. Dzięki tak bliskiej odległości, na jaką udało się dotrzeć Cassiniemu, otrzymaliśmy unikalne dane, dostarczające wiedzy nie tylko o samej badanej planecie.

Przyniosła wiele odpowiedzi

Misję prowadziły wspólnie NASA, Europejska Agencja Kosmiczna (ESA) oraz Włoska Agencja Kosmiczna.

Dzięki niej naukowcy m.in. odkryli aktywne gejzery na Eceladusie (księżycu Saturna), a w latach 2010-2011 mogli obserwować gigantyczną burzę na półkuli północnej, która w ciągu miesięcy okrążyła całą planetę. Ponadto dokładnie zbadali pierścienie planety i udało im się sfotografować pionową strukturę pierścieni. Dane z sondy pozwoliły też rozwiązać zagadkę podwójnej ciemno-jasnej powierzchni Japetusa, kolejnego z księżyców Saturna - okazało się, że po jego jednej stronie lodowa warstwa uległa sublimacji, pozostawiając ciemną bogatą w węgiel powierzchnię, a po drugiej stronie zestalony lód powoduje, że jest ona jaśniejsza. Poza tym sonda sfotografowała także pełną panoramę wiru wokół bieguna północnego i odkryła gigantyczne huragany wiejące wokół obu biegunów.

Tak wygląda ostatnie zdjęcie, które zrobiła Cassini

Ostatnie zdjęcie wykonane przez sondę CassiniNASA
Jak wygląda i tworzy się burza na Saturnie?
Jak wygląda i tworzy się burza na Saturnie?NASA

Jednym z głównych obiektów badanych podczas misji był największy księżyc Saturna - Tytan. W ciągu 13 lat sonda Cassini przeleciała 127 razy obok Tytana, a także dokonała wielu kolejnych obserwacji z dalszej odległości. Dzięki temu wiadomo, że na Tytanie są deszcze, rzeki, jeziora i morza (z ciekłego metanu), a jego gruba atmosfera może być podobna do atmosfery Ziemi w dawnym okresie ewolucji naszej planety. W sumie sonda przesłała na Ziemię setki gigabajtów danych, na podstawie których opublikowano kilka tysięcy artykułów naukowych.

Ekscytujący początek na Przylądku Canaveral

Cassini to największa międzyplanetarna sonda kosmiczna skonstruowana przez NASA. Jej podróż do Saturna rozpoczęła się 15 października 1997 r. na Przylądku Canaveral na Florydzie i trwała siedem lat. Po drodze sonda uzyskała kilka asyst grawitacyjnych podczas przelotów obok kilku planet po odpowiednich trajektoriach: dwa razy od Wenus, jeden raz od Ziemi i jeden raz od Jowisza. Do Saturna sonda dotarła 30 czerwca 2004 roku, wchodząc na orbitę wokół planety. Przeleciała wtedy pomiędzy pierścieniami F i G, pozwalając polu grawitacyjnemu planety na przechwycenie i wejście w rolę sztucznego satelity Saturna.

24 grudnia 2004 r. sonda wypuściła próbnik Huygens, który skierował się w stronę Tytana, największego księżyca Saturna. 14 stycznia 2015 r. Huygens wszedł w atmosferę Tytana i wylądował na jego powierzchni, przesyłają zdjęcia. Było to pierwsze w historii lądowanie na księżycu w zewnętrznym Układzie Słonecznym.

Mapa Tytana - księżyca Saturna
Mapa Tytana - księżyca SaturnaNASA

Misja dłuższa niż zakładano

Misja Cassini-Huygens był zaplanowana na cztery lata podstawowej misji wokół Saturna, do czerwca 2008 r. Pierwsze przedłużenie misji otrzymało nazwę Cassini Equinox Mission i trwało do września 2010 r. Potem misję ponownie przedłużono na kolejne siedem lat jako Cassini Solstice Mission.

W kwietniu br. rozpoczęła się ostatnia faza misji, tzw. Wielki Finał (Grand Finale). W jego trakcie zaplanowano ryzykowne manewry - 22 nurkowania pomiędzy Saturnem, a jego pierścieniami, z których do wykonania zostało już tylko kilka. W piątek, 15 września, sonda ostatecznie skierowała się w stronę Saturna, by spłonąć w jego atmosferze. Taki finał to okazja do uzyskania danych naukowych, których nie da się uzyskać w trakcie wieloletniej misji (bowiem wiąże się to ze zniszczeniem sondy). Naukowcy mieli nadzieję, że zanim Cassini uległaby zniszczeniu, prześle jak najwięcej danych. Takie zakończenie misji wybrano również dlatego, by uniknąć sytuacji, w której pozostawiona sonda rozbiłaby się kiedyś o powierzchnię jednego z księżyców Saturna.

Podczas swoich ostatnich chwil sonda używała silników do utrzymania nakierowania anteny nadawczej w stronę Ziemi tak długo, jak to było możliwe. Naukowcy dzięki temu mogli uzyskać wiele unikatowych danych o atmosferze Saturna.

Saturn jak na dłoni. Najlepsze zdjęcia od lat (NASA)
Saturn jak na dłoni. Najlepsze zdjęcia od lat (NASA)

Autor: map / Źródło: PAP

Źródło zdjęcia głównego: NASA

Pozostałe wiadomości

W północno-wschodniej części Stanów Zjednoczonych trwa liczenie strat po burzach i tornadach, w których zginęły co najmniej trzy osoby. Tymczasem region w czwartek znów nawiedziły gwałtowne zjawiska.

"To był najgłośniejszy dźwięk, jaki kiedykolwiek słyszałam"

"To był najgłośniejszy dźwięk, jaki kiedykolwiek słyszałam"

Źródło:
CNN, tvnmeteo.pl

Pogoda na dziś. Piątek 10.05 w części kraju przyniesie słabe opady deszczu. Termometry wskażą od 12 do 20 stopni Celsjusza. Lokalnie powieje silniejszy wiatr. Warunki biometeo będą zróżnicowane.

Pogoda na dziś - piątek 10.05. Deszczowy dzień w części kraju

Pogoda na dziś - piątek 10.05. Deszczowy dzień w części kraju

Źródło:
tvnmeteo.pl

Bilans ofiar śmiertelnych powodzi w stanie Rio Grande do Sul na południu Brazylii przekroczył 100, a ponad 130 osób uznaje się za zaginione. Znów zaczął ulewnie padać deszcz, co utrudnia akcję ratunkową.

"Straciliśmy wszystko. Wydaje się, że to koniec"

"Straciliśmy wszystko. Wydaje się, że to koniec"

Źródło:
PAP, Reuters, tvnmeteo.pl

Zimni ogrodnicy i zimna Zośka to fenomen klimatyczny, który przypada rokrocznie na maj. Z prognoz wynika, że w najbliższych dniach możemy spodziewać się niebezpiecznych dla ogrodników i botaników przymrozków. Jak nisko spadnie temperatura przy gruncie? Sprawdź na mapach, na co się przygotować.

Zimni ogrodnicy i zimna Zośka. Gdzie dokuczą przymrozki?

Zimni ogrodnicy i zimna Zośka. Gdzie dokuczą przymrozki?

Aktualizacja:
Źródło:
tvnmeteo.pl

Nadchodzące dni przyniosą więcej chmur i słabe opady deszczu. W weekend pogoda zacznie się poprawiać - powróci słońce. Po nim temperatura w najcieplejszym momencie dnia wyniesie do 23 stopni Celsjusza, ale za sprawą rozpogodzeń i powietrza z północy wieczorami i o poranku może być rześko.

Pogoda na 5 dni. Przed nami zmiana

Pogoda na 5 dni. Przed nami zmiana

Źródło:
tvnmeteo.pl

Przymrozki nie odpuszczają. W ciągu kolejnych dni temperatura będzie spadać nocami do ujemnych wartości, zwłaszcza na północnym wschodzie i południowym wschodzie kraju. Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej przedstawił prognozę zagrożeń.

W tych regionach temperatura spadnie poniżej zera

W tych regionach temperatura spadnie poniżej zera

Źródło:
IMGW

Do końca czerwca ma wygasnąć zjawisko pogodowe El Nino - poinformowali w czwartek amerykańscy meteorolodzy. Według ich przewidywań, w drugiej połowie 2024 roku może pojawić się zjawisko La Nina.

El Nino dobiega końca. Co czeka nas dalej

El Nino dobiega końca. Co czeka nas dalej

Źródło:
PAP, Reuters

Powodzie na południu Brazylii wciąż trwają. Zginęło ponad 100 osób. Żywioł stanowi zagrożenie nie tylko dla ludzi, ale także dla zwierząt. W czwartek udało się uratować konia, który przez dwa dni tkwił na dachu zalanego domu.

Uratowano konia, który spędził dwa dni na dachu zalanego domu

Uratowano konia, który spędził dwa dni na dachu zalanego domu

Źródło:
Reuters

Na pewien ogród zoologiczny w chińskiej prowincji Jiangsu spadła fala krytyki po tym, jak na jednej z wystaw zaprezentowano psy przefarbowane tak, aby wyglądały jak pandy. Spotkało się to z oburzeniem odwiedzających. Nietypowej atrakcji bronią przedstawiciele zoo.

Nietypowa atrakcja w chińskim zoo. Psy przefarbowano tak, by wyglądały jak pandy

Nietypowa atrakcja w chińskim zoo. Psy przefarbowano tak, by wyglądały jak pandy

Źródło:
Sky News, Global Times, tvnmeteo.pl

Gwałtowne burze, tornada i gradobicia nawiedziły południowo-wschodnią część Stanów Zjednoczonych. Na skutek żywiołu zginęły dwie osoby w stanie Tennessee i jedna w Karolinie Północnej - podała w czwartek agencja Associated Press.

Spadł grad wielkości półdolarówki. Nie żyją trzy osoby

Spadł grad wielkości półdolarówki. Nie żyją trzy osoby

Źródło:
Associated Press, Reuters, PAP

Kaszaloty potrafią łączyć i modulować różne dźwięki, tworząc w ten sposób złożone odgłosy, budzące skojarzenia z ludzkim językiem. Wyniki badań zostały opublikowane na łamach czasopisma "Nature Communications".

Sposób porozumiewania się tych zwierząt jest bardziej skomplikowany, niż sądzono

Sposób porozumiewania się tych zwierząt jest bardziej skomplikowany, niż sądzono

Źródło:
nature.com, PAP

Tornado przetoczyło się przez miasto Kalamazoo położone w amerykańskim stanie Michigan. Kamera dzwonka do drzwi zarejestrowała moment, w którym żywioł przewraca drzewa.

Tornado w Michigan. Rozległ się szum, drzewa przewracały się jedno po drugim

Tornado w Michigan. Rozległ się szum, drzewa przewracały się jedno po drugim

Źródło:
Reuters

La Corona stopniała szybciej, niż spodziewali się naukowcy. Zostały z niej tylko dwa hektary. Tym samym Wenezuela utraciła już wszystkie swoje lodowce.

Wenezuela straciła ostatni lodowiec

Wenezuela straciła ostatni lodowiec

Źródło:
The Guardian, tvnmeteo.pl

W regionie metropolitarnym Chile spadł śnieg. To dosyć rzadko spotykane zjawisko w tym miejscu. Opady doprowadziły do przerw w dostawach prądu u kilkuset tysięcy odbiorców.

W tej stolicy takie opady to rzadkość

W tej stolicy takie opady to rzadkość

Źródło:
Reuters, ecuavisa.com

We wtorek w amerykańskim stanie Michigan przeszły burze z ulewami i silnym wiatrem, odnotowano kilka tornad. Żywioł uszkodził dach placówki firmy kurierskiej, około 50 osób było uwięzionych w budynku. Zniszczone zostały obiekty w parku domów mobilnych, kilkanaście osób zostało rannych. Władze i meteorolodzy ostrzegali przed groźnymi warunkami pogodowymi.

Tornada w Michigan. Kilkadziesiąt osób było uwięzionych w  budynku firmy kurierskiej

Tornada w Michigan. Kilkadziesiąt osób było uwięzionych w budynku firmy kurierskiej

Źródło:
PAP, CNN

Za nami najcieplejszy kwiecień globalnie w historii pomiarów - poinformował unijny program Copernicus Climate Change Service (C3S). Był to 11. miesiąc z kolei, kiedy pobity został rekord temperatury na całym świecie. Niepokojące dane dotyczą także mórz i oceanów.

Kwiecień to kolejny miesiąc, który pobił niechlubny rekord

Kwiecień to kolejny miesiąc, który pobił niechlubny rekord

Źródło:
PAP, tvnmeteo.pl, Copernicus C3S

Pierwszy załogowy lot misji Starliner od Boeinga nie obędzie się w piątek - przekazała NASA w oświadczeniu. Powodem zmiany daty jest wymiana zaworu ciśnieniowego. Według amerykańskiej agencji kosmicznej statek mógłby zostać wystrzelony najwcześniej 17 maja.

Starliner nie ma dobrej passy. Jest nowa data próby startu

Starliner nie ma dobrej passy. Jest nowa data próby startu

Źródło:
Reuters, NASA, tvnmeteo.pl

Drzewo przewróciło się we wtorek na jedną z najbardziej ruchliwych ulic w Kuala Lumpur, stolicy Malezji. Jedna osoba zginęła, a dwie zostały ranne, uszkodzonych zostało także kilkanaście samochodów.

Drzewo runęło w centrum miasta. Zginęła jedna osoba, ranni

Drzewo runęło w centrum miasta. Zginęła jedna osoba, ranni

Źródło:
Reuters

Wspinający się w weekend po górze Yandang w Chinach przeżyli długie chwile grozy. Na trasie doszło do korku z powodu zbyt dużej liczby turystów. Część z nich utknęła na klifie, mając za plecami przepaść.

Utknęli na ponad godzinę nad przepaścią

Utknęli na ponad godzinę nad przepaścią

Źródło:
CNN, tvnmeteo.pl

Mieszkańcy Oklahomy mają za sobą niespokojną noc. Przez stan przetoczyły się burze, wraz z nimi pojawiło się tornado. Zginęła jedna osoba, a wiele jest rannych. Żywioł niszczył domy i łamał drzewa. Gwałtowna pogoda nie oszczędziła też sąsiednich stanów. W Kansas wyładowaniom towarzyszyły opady gradu, który miejscami osiągał wielkość jabłek.

Niebo ciemne jak atrament, grad wielkości jabłek. Jedna osoba nie żyje

Niebo ciemne jak atrament, grad wielkości jabłek. Jedna osoba nie żyje

Źródło:
CNN, ABC News, tvnmeteo.pl

Jodła pospolita, która ma prawie 56 metrów wysokości i rośnie w Pienińskim Parku Narodowym, jest najwyższym rodzimym drzewem w naszym kraju. Ustalili to badacze z Katedry Bioróżnorodności Leśnej Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie.

Oto najwyższe rodzime drzewo w Polsce

Oto najwyższe rodzime drzewo w Polsce

Źródło:
PAP

Niedziela przyniosła części kraju burze. Wiał też silny wiatr, który spowodował, że nad drogą ekspresową pod Szczecinkiem pojawiła się potężna chmura piasku. Nagranie otrzymaliśmy na Kontakt 24.

"Było widać lekką panikę". Tumany piachu nad drogą ekspresową pod Szczecinkiem

"Było widać lekką panikę". Tumany piachu nad drogą ekspresową pod Szczecinkiem

Źródło:
tvnmeteo.pl, Kontakt 24

Koniec majówki to również koniec bardzo ciepłej pogody. Jakie jeszcze niespodzianki przyniesie nam aura? Sprawdź długoterminową prognozę pogody na 16 dni, przygotowaną przez prezentera tvnmeteo.pl Tomasza Wasilewskiego.

Pogoda na 16 dni: nieuchronnie zbliża się ochłodzenie

Pogoda na 16 dni: nieuchronnie zbliża się ochłodzenie

Źródło:
tvnmeteo.pl

Na Mauritiusie odnotowuje się coraz więcej przypadków leptospirozy u ludzi - choroby zakaźnej, przenoszonej przez szczury. Od początku roku stwierdzono dwadzieścia zakażeń. Gryzonie uznawane są na wyspie za prawdziwą plagę.

Leptospiroza na rajskiej wyspie. Coraz więcej przypadków zakażeń

Leptospiroza na rajskiej wyspie. Coraz więcej przypadków zakażeń

Źródło:
PAP, defimedia.info

Moment, w którym tornado zniszczyło budynek przemysłowy w Nebrasce, został zarejestrowany przez kamerę samochodową. W momencie uderzenia żywiołu wewnątrz znajdowało się 70 osób, spośród których część została uwięziona pod gruzami.

Wystarczyła chwila, by z powierzchni ziemi zniknął budynek pełen ludzi. Nagranie

Wystarczyła chwila, by z powierzchni ziemi zniknął budynek pełen ludzi. Nagranie

Źródło:
Reuters, 1011 Now, tvnmeteo.pl

Gniazda trzmieli podgrzewają się na skutek zmian klimatycznych. Naukowcy z Belgii i Kanady przeanalizowali preferencje termiczne gatunków z całego świata i odkryli, że wiele z nich cierpi z powodu wzrostu temperatury. Zbyt gorące warunki w gnieździe mają poważny wpływ na rozwój larw i zdrowie dorosłych owadów.

Trzmiele "gotują się" w gniazdach

Trzmiele "gotują się" w gniazdach

Źródło:
The Guardian, Frontiers